NHÀ CỔ HANOK – KIẾN TRÚC TRUYỀN THỐNG CỦA HÀN QUỐC

Hanok (한옥) – một kiến trúc truyền thống của người Hàn Quốc và là một trong những phong cách kiến trúc khá được ưa chuộng ngày nay.

Hanok là kiểu nhà truyền thống ra đời từ rất xưa ở Hàn Quốc, cũng giống như các kiểu nhà ba gian, nhà sàn ở Việt Nam. Tùy vào từng địa phương, khu vực mà kiểu dáng của nhà Hanok sẽ có các điểm khác biệt. Tại các ngôi làng ở vùng quê Hàn Quốc, ta sẽ dễ bắt gặp các kiểu kiến trúc nhà Hanok hơn là ở thành thị. Nhà Hanok chú trọng đến các không gian tự nhiên nằm giữ hoặc sau nhà. Hôm nay hãy cùng Troia tìm hiểu thêm về kiến trúc nhà cổ Hàn Quốc để xem kiến trúc này có gì độc đáo và hấp dẫn nhé!

I. Sự ra đời và phát triển của nhà cổ Hanok

Hanok  được thiết kế và xây dựng lần đầu tiên vào thế kỷ 14 của thời Joseon. Kiến trúc Hàn Quốc chú trọng vào vị trí ngôi nhà với khung cảnh xung quanh. Nội thất ngôi nhà cũng được thiết kế cho phù hợp. Hình dáng của Hanok cũng thay đổi theo từng vùng. Ở nơi lạnh như phía bắc, Hanok được xây theo khối vuông với sân ở giữa nhằm giữ ấm. Còn ở miền nam, Hanok thường theo hướng mở, với hình chữ L.

Có thể nói nhà Hanok đã có thời kỳ hưng thịnh được phổ biến khắp đất nước Hàn Quốc từ lâu đời. Tuy nhiên, trải qua thời gian cùng với sự tàn phá của chiến tranh các ngôi nhà Hanok truyền thống đã bị phá hủy khá nhiều. Ngay nay, chỉ còn tồn tại một số ngôi nhà Hanok nhỏ nhưng giá trị lịch sử và văn hóa là không thể chối từ. Nó cũng trở thành nguồn cảm hứng sáng tạo kiến trúc cho những ngôi nhà hiện đại ngày nay ở Hàn Quốc.

II. Cấu trúc nhà cổ Hanok

1.Vị trí của nhà hanok

Hanok là ngôi nhà có kiến trúc phù hợp nhất với đặc điểm khí hậu của “xứ sở Kimchi”. Nhà cổ Hanok được xây ở những vị trí có đồi hoặc núi để chắn gió lạnh ở phía sau, và có dòng suối hoặc sông chảy qua phía trước để dễ dàng tiếp cận với nguồn nước. Bên cạnh đó đây cũng là kiểu nhà thân thiện với thiên nhiên phù hợp với lối sống ôn hòa và tôn trọng thiên nhiên của người Hàn Quốc.

2. Cấu trúc nhà cổ Hàn Quốc- Hanok

Theo cấu trúc truyền thống của nhà cổ Hàn Quốc Hanok thì thường có 4 gian: Gian nhà chính, gian nhà khách, khu biệt lập và gian mở.

• Gian nhà chính (Bon Dang): Là khu nhà trung tâm, nơi sinh hoạt chính của các thành viên trong gia đình. Gian chính bao gồm phòng khách, phòng ngủ và nhà bếp. Phòng khách chính là nơi quan trọng nhất của nhà Hanok và là không gian dành cho người phụ nữ chủ gia đình sinh sống, sinh con và đến lúc mất đi. Khu nhà chính cũng là nơi phụ trách quần áo và thực phẩm cho cả gia đình.
• Gian nhà khách (Sarangche): Đây là nơi chỉ dành cho khách, những người họ hàng hoặc người quen đến chơi và có thể ở lại trong gian nhà khách này. Đây là nơi thể hiện tinh thần hiếu khách và thân thiện của người Hàn Quốc. Gian nhà khách được chia thành phòng Dae cheong và Sarang bang. Đôi khi chủ nhà cũng sống trong khu vực này.
• Khu biệt lập (Anchae): Không phải bất kỳ ngôi nhà cổ Hanok nào cũng có khu biệt lập, Khu biệt lập thường chỉ có ở những ngôi nhà thượng lưu Hàn Quốc. Đây là nơi ở dành riêng cho những thành viên độc thân, chưa lập gia đình sinh sống. Nếu dành cho người con gái chưa lấy chồng sống thì gọi là Chodang, cho người con trai chưa cưới vợ sống thì gọi là Seodang.
• Gian mở (Haeng Rang Chae): Người Hàn Quốc rất ưa chuộng không gian tự nhiên trong chính ngôi nhà của mình, nơi đây được xem như khu vườn thu nhỏ của các ngôi nhà Hanok, bày trí nhiều cây xanh và ánh sáng, rất thích hợp cho việc nghỉ ngơi, thư giãn.

 

3. Đặc điểm nổi bật của nhà Hanok

Đặc điểm nổi bật nhất của nhà Hanok chính là khả năng tự điều hòa theo thời tiết.

Nhà Hanok được thiết kế với hệ thống sưởi dưới sàn được gọi là “Ondol”. Nghĩa đen là “đá ấm” và được phát triển trong thời kỳ tiền sử, ondol là hệ thống các kênh bên dưới sàn đá của một căn phòng qua đó nhiệt được truyền từ lò sưởi trong nhà bếp. Nó cũng được thiết kế để hút khói hiệu quả thông qua các đoạn dưới sàn kết nối với ống khói.

Mùa hè nhà hanok lại được sự thoáng mát bởi hệ thống sàn Maru. Các tấm lót sàn Maru được đặt cách mặt đất một khoảng nhất định, tạo điều kiện cho không khí nóng và không khí lạnh được tự do lưu thông. Có thể gọi đây là hệ thống điều hòa tự nhiên. Lối kiến trúc sáng tạo và khoa học kết hợp giữa Ondol và Maru tạo cho ngôi nhà truyền thống Hàn Quốc một không gian sống thoải mái, giúp gia chủ giữ ấm trong mùa đông khắc nghiệt và mát mẻ, thư thái trong cả mùa hè.

 

4. Nguyên liệu của nhà Hanok

Nguyên liệu được người Hàn sử dụng để làm nhà Hanok là đất, gỗ và đá. Tất cả những nguyên vật liệu này đều là tự nhiên, tái sử dụng và không gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, cửa sổ và cửa chính đều có dán giấy Hanji trên mặt để che chắn. Tất nhiên là giấy Hanji sẽ được sơn phủ bằng dầu hạt đậu để giúp chống thấm nước.

 

5. Nội thất nhà Hanok

Nhà cổ Hàn Quốc Hanok thường theo phong cách tối giản, các thiết kế nội thất từ phòng khách, phòng ngủ, nhà bếp đều mang nét mộc mạc, nhẹ nhàng, tinh tế. Các thiết kế nội thất đều chú trọng đến ánh sáng tự nhiên và không gian hài hòa với thiên nhiên. Màu sắc chủ đạo ở các ngôi nhà cổ Hàn Quốc là các gam màu nhẹ nhàng như trắng, vảng nhạt, be, nâu, xám,…

Nội thất và cách bày trí nội thất trong các ngôi nhà cổ Hàn Quốc có nhiều ảnh hưởng và sự tương đồng với Nhật Bản, thiên về sự tinh tế, đơn giản, chủ yếu dùng gỗ và đá thiên nhiên là nguyên liệu chính, sử dụng hệ thống sàn lót Maru kết hợp hệ thống sưởi ấm Ondol – là hệ thống sàn điều hòa đặc biệt ở Hàn Quốc, giúp sàn nhà ấm áp vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè.

Sàn nhà cổ được thiết kế bởi hệ thống sửa ấm đặc biệt bên dưới để giúp nhà ấm vào mùa đông, mát vào mùa hè.

Các bức họa, các bức tranh thư pháp được sử dụng phổ biến để trang trí cho ngôi nhà cổ.

Không chỉ xuất sắc về mặt thẩm mỹ, Hanok còn được tạo ra để con người sống hòa hợp với thiên nhiên. Kiểu nhà Hanok là nguồn cảm hứng sáng tạo của rất nhiều kiến trúc sư hiện đại muốn tìm những kiến trúc độc đáo và kết hợp hài hòa giữa hiện đại và cổ điển.

 

III. Một số ngôi làng nhà cổ Hanok Hàn Quốc.

Là một đất nước đang ngày càng phát triển với tốc độ chóng mặt, thủ đô ồn nào náo nhiệt thích hợp với giới trẻ năng động. Nhưng bên cạnh sự ồn ào náo nhiệt của thủ đô là những ngôi làng cổ tồn tại trên 500 năm, là nơi yên bình, lưu giữ vẻ đẹp truyền thống khó có thể bỏ qua khi du lịch Hàn Quốc.

1. Hanok Namsangol

Còn được gọi là “Làng truyền thống ở thung lũng Namsan”, là một ngôi làng nằm trong khu vực của phố Pil-dong, quận Jung-gu, trung tâm của Seoul, Hàn Quốc. Tại đây có những ngôi nhà hanok hay nhà truyền thống Hàn Quốc đã được phục hồi để bảo vệ giá trị lịch sử truyền thống vốn có của khu vực.

Làng Hanok ở Namsangol là nơi có thể trải nghiệm mặt cắt ngang qua thời đại Joseon, về cuộc sống xã hội cũng như nét sinh hoạt của người dân xưa. Vị trí của làng trước đây là một khu nghỉ mát mùa hè của triều đại Joseon nổi tiếng với tên gọi Jeonghakdong. Khu vực tự hào với phong cảnh tuyệt vời như vậy được ví như là “vùng đất của các nàng tiên” và được coi là một trong năm địa điểm đẹp nhất của Seoul.2.Hanok Bukchon

Làng nằm ở khu vực dân cư ở phía Bắc quận Jongno và suối Cheonggyecheon ở khu trung tâm Seoul, do đó có tên là Bukchon- có nghĩa là ngôi làng ở phía Bắc. Là một làng nghề truyền thống Hàn Quốc có lịch sử lâu đời nằm giữa Cung điện Gyeongbok, cung điện Changdeok và miếu thờ Thần đạo Jongmyo.

Làng nghề truyền thống bao gồm rất nhiều con hẻm, các ngôi nhà hanok được bảo tồn nguyên vẹn trong đô thị 600 tuổi. Ngày nay, nó được sử dụng như một trung tâm văn hóa truyền thống, cho phép du khách trải nghiệm khung cảnh giống như dưới của triều đại Joseon.

Khu vực của làng Hanok ở Bukchon bao gồm các khu phố: Wonseo-dong, Jae-dong, Gye-dong, Gahoe-dong và Insa-dong, là các khu dân cư truyền thống của các quan chức triều đình cấp cao và giới quý tộc trong triều đại Joseon. Làng không chỉ đẹp mà còn có không gian văn hóa độc đáo. Nơi đây sẵn sàng đón nhận hàng nghìn du khách mỗi năm đến thăm quan kiến trúc và trải nghiệm văn hóa cổ xửa của người Hàn Quốc.

3.Hanok Jeonju

Là một trung tâm du lịch quan trọng và nổi tiếng, với ẩm thực đặc sắc, cùng những công trình kiến trúc lịch sử và các lễ hội. Làng Hanok Jeonju có khoảng 700 ngôi nhà mái ngói truyền thống, một vài trong số đó đã chuyển thành nhà khách, khách sạn, phòng trà và xưởng mỹ nghệ.

Làng Hanok Jeonju có một số di tích văn hóa lịch sử tiêu biểu như Miếu thờ Gyeonggijeon có ảnh chân dung chính thức của Vua Taejo (Thái Tổ), người sáng lập nên Triều đại Joseon, trường học Khổng giáo địa phương hyanggyo, và đài Omokdae.4. Hanok Jeju Seongeup

Nơi lưu giữ những nét văn hóa, phong tục truyền thống của những ngư dân chăm chỉ trên đảo Jeju từ thế kỷ XIX.

Seongup đẹp yên bình với những con đường nhỏ uốn lượn tĩnh lặng, cây cối xanh tươi điểm xuyết cũng những bông hoa hồng trắng khoe sắc cùng nhịp sống hết sức nhẹ nhàng của người dân nơi đây, cho du khách một cảm giác thoải mái, gần gũi khi bước chân nơi này.

Vào trong làng, một bức tranh hết sức yên bình hện ra với toàn những ngôi nhà nhỏ xinh có tường được xây bằng đá đen nằm yên bình bên những ngôi nhà cổ, đền thờ, trường học…những nơi có mái lợp ngói màu đen và cao vút, thật gợi cảm giác thú vị, muốn thử sức khám phá.

 

5. Hanok Hahoe và Yangdong

Được thành lập trong khoảng thế kỉ XIV và XV, làng cổ Hahoe và Yangdong là khu làng bảo tồn nguyên vẹn nét truyền thống sinh hoạt theo họ tộc của thời đại Joseon (1392- 1910).

Địa hình và phong thủy những ngôi làng cổ này phản ánh rõ văn hóa Nho giáo của tầng lớp quý tộc phong kiến thời kì đầu triều đại Joseon. Các ngôi làng bao giờ cũng dựa lưng vào núi, xung quanh là rừng, phía trước có dòng sông và đồng ruộng.

 

6. Làng dân gian Oeam

Là ngôi làng 500 tuổi, không chỉ có những ngôi nhà mái ngói cổ kính khang trang mà ở đây còn có những ngôi nhà tranh dân dã bình thường. Những ngôi nhà ở đây vẫn có người sinh sống do đó mà du khách không thể vào trong để tham quan, nhưng đi dạo quanh làng vẫn mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị. Tại đây, bạn còn có thể tham gia vào các hoạt động văn hóa như làm quạt, lễ cưới truyền thống Hàn Quốc, làm bánh gạo…